Oorsprong van de term stress
Tegenwoordig is het woord ‘stress’ zo stevig verankerd in het alledaagse spraakgebruik dat we het gebruiken, soms zonder zelfs maar na te denken over wat het betekent. In het dagelijks leven wordt elke sterke ervaring (en ook de gebeurtenis die deze ervaring veroorzaakte) stress genoemd; iedereen die een gebrek aan tijd, angst, angst of depressie ervaart, klaagt over stress. Het lijkt erop dat stress de moderne mens overal achtervolgt, dat het een karakteristiek kenmerk is van onze hectische tijden, een integraal onderdeel van het moderne leven.
Tot het begin van de twintigste eeuw bestond een dergelijke medische term helemaal niet. Stress werd ‘ontdekt’ door de wetenschapper Hans Selye en noemde het ‘stress’ “algemeen aanpassings syndroom”. Volgens de definitie van Selye “stress is een toestand van een biologisch systeem die zich manifesteert door een specifiek syndroom dat bestaat uit alle veranderingen die worden geïnitieerd door niet-specifieke invloeden.”
Stress is geen nerveuze spanning, depressie of chronische vermoeidheid. Al deze symptomen kunnen echter worden waargenomen tijdens stress of zijn het gevolg ervan. De manifestaties van stress kunnen verschillend zijn, afhankelijk van de erfelijke of verworven kenmerken van het lichaam, van externe omstandigheden, van de aan- of afwezigheid van stress in het verleden. Ze zullen echter gebaseerd zijn op dezelfde fysiologische reactie, die zich volgens dezelfde wetten ontwikkelt, ongeacht de oorzaak.
Stress zelf (evenals stresshormonen) kan ziekten van bijna alle organen en systemen veroorzaken, inclusief de oncologie. En langdurige of veelvuldig herhaalde blootstelling aan stressfactoren waaraan het lichaam zich weet aan te passen, leidt uiteindelijk tot uitputting van de adaptieve energiereserves en veroudering.
Het effect van stress op de huid
Omdat stress bestaat uit zeer reële, meetbare fysiologische reacties (neuro-endocriene, immuun, vasculaire) reacties die alle systemen en organen in het lichaam beïnvloeden, inclusief de conditie van de huid. In tijden van stress haalt het lichaam meer dan een derde van alle voedingsstoffen uit de huid en geeft deze aan organen die vanuit het oogpunt van de huid belangrijker zijn. De huid ervaart ‘honger’ en verkeert voortdurend in een ‘stressvolle situatie’; haar beschermingssysteem verzwakt en is niet langer bestand tegen negatieve invloeden van buitenaf.
Bij chronische stress treedt, als gevolg van de constante afgifte van het stresshormoon adrenaline, vasoconstrictie op, waardoor de bloedtoegang tot de huidcellen verslechtert – het wordt droger en gevoeliger. Het tweede stresshormoon, cortison, vertraagt het proces van huidregeneratie aanzienlijk, waardoor de synthese van collageenvezels wordt gestopt.
Stress en ontstekingen zijn nauw met elkaar verbonden.
Effecten van stress op de huid
Stress draagt bij aan de ontwikkeling van zowel inflammatoire als allergische en infectieuze huidziekten, vertraagt de wondgenezing en veroorzaakt haaruitval. Hormonen die vrijkomen tijdens stress onderdrukken de productie van cytokines – cellen van het immuunsysteem, wat leidt tot een verergering van chronische huidziekten (eczeem, psoriasis, dermatitis). Bovendien kan de huid als barrièreweefsel, dat zijn eigen reeks beschermende en adaptieve mechanismen heeft (reserve van adaptieve energie), een arena van lokale stress worden – een complex van niet-specifieke adaptieve reacties die zich ontwikkelen als reactie op een schadelijke factor.
Het verhoogde risico op verstoring van de barrière gaat gepaard met een vertraging van het herstelproces, wat tot talloze negatieve gevolgen leidt. Immuuncellen in de epidermis zijn beschadigd, waardoor bacteriën en virussen zich actief beginnen te vermenigvuldigen, wat aanleiding geeft tot infecties die het risico op kwaadaardige formaties vergroten.
Hoe succesvol de huid zich ook aanpast om moeilijkheden te doorstaan, om te gaan met bacteriën, systematische schade, blootstelling aan UV-straling, kou, giftige stoffen – vroeg of laat komt de aanpassingslimiet wanneer de beschermende structuren eenvoudigweg verslijten.
Als gevolg hiervan verslechtert de toestand van de reeds “vermoeide” huid, die fysiologische stoornissen ondergaat: de droge huid droogt nog meer uit en begint af te pellen; de gecombineerde huid wordt vetter, acne en ontstekingen verschijnen; en vaker verschijnen er rode vlekken en irritatie.
Het gecombineerde effect van lokale en algemene stress put adaptieve energiebronnen uit, en de huid veroudert veel eerder dan genetisch bepaald. Er is aangetoond dat zowel fysieke als psychologische stress het verouderingsproces versnellen door ontstekingsreacties te veroorzaken of te verergeren. En de combinatie van chronologische veroudering en fysiologische stress kan leiden tot interne schade, die extern snel merkbaar wordt. Veroudering kan worden gezien als een opeenstapeling van schade. In eerste instantie komen ze alleen op moleculair niveau voor, daarna stapelen ze zich op en worden ze zichtbaar (ouderdomsvlekken, slappe huid, plooien, rimpels, enz.).
De voordelen van stress op de huid
In sommige gevallen kan acute stress gunstig zijn voor zowel het lichaam als geheel als voor de huid, waardoor de beschermende functies ervan worden gestimuleerd. Dergelijke reacties zoals activering van celvernieuwing van de basale laag, afschilfering van het stratum corneum, verhoogde synthese van epidermale lipiden en intercellulaire substantie van de dermis. Of activatie van een aantal enzymen die de intercellulaire substantie van de dermis vernietigen. Dit kan tot op zekere hoogte nuttig zijn omdat het de huid helpt beschadigde vezels en elastine kwijt te raken. Overmatige vernietiging van de intercellulaire substantie is echter uiteraard ongewenst. Het stimuleren van de collageensynthese is ook zeker gunstig. Maar als de regulerende mechanismen worden verstoord, kan dit leiden tot de vorming van keloïde littekens.
Langdurige of frequente blootstelling aan een ‘schadelijke factor’ op aanpassingsmechanismen, onredelijke verspilling van adaptieve energie ligt ten grondslag aan huidveroudering. En hiermee moet rekening worden gehouden bij het gebruik van extreme methoden in cosmetologie en esthetische geneeskunde.
Niet alle stress is even schadelijk. Mobilisatie van alle middelen, concentratie van aandacht, verbetering van het geheugen, activering van de verdedigingsmechanismen die optreden tijdens stress zorgen ervoor dat u effectiever met de taak kunt omgaan en de top van uw capaciteiten kunt bereiken. Dergelijke stress is niet alleen nuttig, maar ook noodzakelijk, want zonder stress wordt het leven saai.
Zoals Hans Selye zei: spanning – het is het kruid van het leven. Bovendien is periodieke stress nodig om het lichaam van tijd tot tijd wakker te schudden en op zoek te gaan naar verschillende manieren van aanpassing, zonder vast te zitten aan dezelfde processen, zonder dezelfde structuren te overbelasten.
Als u een schoonheidsspecialist bent, raden wij u aan deze door te nemen. Na onze bevestiging komt er aanvullende professionele informatie voor u beschikbaar.
